Tüm Tedaviler
- Anevrizma
- Aort Cerrahisi
- Aort Kapak Replasmanı
- Aritmi Cerrahisi
- Çalışan Kalpte Koroner Bypass
- Diseksiyon
- Endoskopik Safen Ven Çıkarılması
- Full Arteriyel Bypass
- Kalp Delikleri (ASD)
- Kalp Kapakçığı Ameliyatı
- Kalp Tümörleri Cerrahisi
- Koroner Bypass Ameliyatı
- Küçük Kesi ile Bypass Cerrahisi
- Küçük Kesi İle Kalp Ameliyatları
- Mitral Kapak Replesmanı
- Mitral Kapak Tamiri
- Periferik Arter Hastalıkları (Bacak Damar Bypassları)
- Şah Damarı (Karotis) Ameliyatları
- Şah Damarı Darlığı
- Şah Damarı Tümörü
- Triküspit Kapak Cerrahisi
- Varis Tedavisi
- Varis Tedavisinde Endovenöz Lazer Ablasyon
- Varislerde Köpük Skleroterapi Tedavisi
Şah Damarı Darlığı
Şah damarı boyunda iki taraflı olarak bulunan ve halk arasında şah damarı olarak bilinen karotis arterlerin tıkanması durumudur. Karotis arterler, beynin ön kısmına oksijen bakımından zengin kan götüren atardamarlardır. Beynin ön bölümünde düşünme, konuşma, kişilik özellikleri, duyusal ve motor işlevlerin kontrol edildiği alanlar bulunur. Boynun her iki tarafındaki karotis arterlerde, çene çizgisi açısının hemen altında nabız hissedilebilir. Tıp literatüründe karotis arter hastalığı olarak bilinen şah damarı tıkanıklığı, genellikle plak denilen yağlı maddelerin ve kolesterol artıklarının damar duvarında birikmesinden kaynaklanır. Şah damarı tıkanıklığı, inme riskinde artış gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olur.
Şah damarı tıkanıklığı neden olur?
Kalbi kanlandıran koroner arterlerde olduğu gibi şah damarlarının iç kısmında da ateroskleroz denilen damar sertliği durumu görülebilir. Sağlıklı bir atardamarın duvarı, esnek ve pürüzsüz bir yapıya sahiptir. Yüksek kolesterol düzeyleri, obezite, sigara kullanımı gibi bazı olumsuz faktörlerinin etkisiyle şah damarı duvarında yağlı maddeler, kolesterol atıkları, kireç kalıntıları gibi zararlı maddeler birikmeye başlar. Bu maddelerin birikmesi sonucunda, damarın duvarında aterosklerotik plak denilen kalın bir kireç tabakası meydana gelir. Bu durum şah damarında esneklik kaybı, darlık ya da tıkanıklıkla sonuçlar. Darlık nedeniyle beyne giden kan akımında azalma meydana gelir. Kan akımı kritik düzeyin altına inerse beynin oksijenlenmesi ve beslenmesi etkilenir. Şah damarlarda meydana gelen darlık zamanında ve uygun şekilde tedavi edilmezse tam bir tıkanıklığa sebep olarak kalıcı inmeye ve beyin hasarına yol açabilir. Şah damarı darlığı, inme riskinde önemli oranda artışa neden olur.
Şah damarı tıkanıklığı için risk faktörleri nelerdir?
Karotid arter hastalığı için risk faktörleri, ateroskleroz oluşumunu artıran etkenlerle benzerdir. Bu faktörlerden en önemlileri;
- İleri yaş
- Sigara kullanımı
- Hipertansiyon
- Kan lipit ve kolesterol düzeylerinde yükseklik
- Şeker hastalığı
- Aşırı kilolu olmak
- Sedanter yaşam tarzı
- Ailede ateroskleroz, koroner arter hastalığı veya karotis arter hastalığı öyküsü
75 yaş altı erkekler aynı yaş grubundaki kadınlara göre şah damarı tıkanıklığı açısından daha yüksek risk altındadır. 75 yaşından sonra ise kadınlar erkeklere göre daha büyük risk taşır. Koroner arter hastalığı olan kişilerde karotis arter hastalığı gelişme riski daha yüksektir. Tipik olarak, karotis arterlerde koroner arterlerden birkaç yıl sonra darlık ya da tıkanık gelişir.
Şah damarı tıkanıklığı tanısı nasıl yapılır?
Karotis arter hastalığını etkin bir şekilde tedavi etmek için yaşam tarzı değişiklikleri en önemli adımdır. Ayrıca hastalığın tedavisinde çeşitli ilaçlar kullanılır ve gerekli durumlarda cerrahi ya da stent tedavisi yapılır. Karotis arter hastalığının ilerlemesini önlemek için aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri önerilir:
- Sigara kullanımı sonlandırılmalıdır.
- Yüksek tansiyonun ve diyabet kontrol altında tutulmalıdır.
- Sağlıklı bir diyet uygulanmalıdır.
- Aşırı kilolardan kurtulmak önemlidir.
- Düzenli egzersiz yapılmalıdır.
- Alkol alımı kısıtlanmalıdır.
- Düzenli doktor kontrollerine gidilerek doktorun önerileri eksikliksiz uygulanmalıdır.
Şah damarı tıkanıklığı stent takılması nasıl yapılır?
Karotis anjiyoplasti ve stentleme, beyne kan akışını sağlamak için tıkalı arterleri açmak amacıyla uygulanan bir prosedürdür. Genellikle inmeyi tedavi etmek veya önlemek için yapılır. İşlem sırasında genel anestezi uygulanmaz. Hasta uyanıktır ve damardan çeşitli sakinleştirici ilaçlar verilerek işleme başlanır. Stent uygulaması kasık damarlarından kateter adı verilen ince uzun borularla girilerek yapılır. Bu kateter içinden geçirilen kılavuz telle tıkanıklığın bulunduğu bölgeye ulaşılır. Tel üzerinden özel bir balon kateter ile hasta damara ulaşılıp anjiyoplasti adı verilen bir işlem uygulanır. Anjiyoplasti balonun şişirilip indirilmesiyle damardaki darlığın azaltılması işlemine denir. Daha sonra stent denilen özel bir tüp tekrar oluşmasını önlemek amacıyla darlığın olduğu kısma yerleştirilir.